آلِ بوکُرد، یا آل بوکردان، آل بوکردون، عشیره‌ای احتمالاً عرب که عمدتاً در روستاهای کرانه چپ رود کارون در اطراف اهواز زندگی می‌کند. منشأ آل بوکرد شناخته نیست. پیران این عشیره خود را عرب می‌دانن و براساس روایت آنان، دو تن از فرزندان شیخ قبیله خزاعه حجاز به نامهای سعد و عبدالله (یا یکی از این دو) از ترس جان به ایران گریختند و عشیره آل بوکرد به تدریج در خوزستان پدید آمد (تحقیقات محلی)، اما آمیختگی بعدی آنان با عشایر بختیاری باعث شده است که ویلسن آنان را بختیاری‌الاصل بداند (فیلد، 190). بر پایه روایتهای محلی، یک یا دو نیای نخست عشیره، دخترانی کرد را به زنی گرفتند و نام بوکرد و بوکردان از سوی برادران دیگرشان به طعنه بر آنها نهاده شد. تاریخ کوچ نیای آل بوکرد معلوم نیست، اما احتمال می‌رود که در دوران نادرشاه (1148-1160ق/1735-1747م) صورت گرفته باشد (تحقیقات محلّی). در هر حال، آل بوکرد در آغاز به ایل بختیاری پیوست و از آیین و رسوم آن پیروی کرد (لاریمر، 1043) و مدتها در اطراف بهبهان به راهزنی پرداخت. اما سرانجام مردم بهبهان به ستوه آمدند و جمعی از آنان را به نیرنگ کشتند (تحقیقات محلی). به این ترتیب، درحدود 1214ق/1800م، 400 تا 500 تن از افراد عشیره آل بوکرد به کرانه جراحی کوچیدند و پس از چند سال کوچروی سرانجام در روستای مظفّریّه که آن زمان در اختیار عشیره باویه بود، اقامت گزیدند. از آن پس آل بوکرد تابع باویه شد و جامه‌های عربی به تن کرد.
عشیره آل بوکرد نقش چشمگیری در تاریخ منطقه نداشته است. تنها در دوران اقتدار شیخ‌خزعل بود که اندکی قدرت گرفت. در این دوران شیخ‌خزعل (1315-1343ق/1897-1925م) شیخ‌آل بوکرد، عبدالسّیّد ملقّب به نصرت‌النّظام را به وزیری برگزید و به کمک افراد عشیره وی که به جنگجویی شهرت داشتند، برخی از مناطق ازجمله فلاحیه و بهبهان را به زیر فرمان خود درآورد. در این دوران عبدالحسن فرزند عبدالسید بخشدار بهبهان بود اما پس از درگیری شیخ‌خزعل با رضاشاه از آنجا گریخت (تحقیقات محلی).
لاریمر در اوایل سده 14ق/20م جمعیت آل بوکرد را درحدود 500‘1 تا 000‘2 تن نوشته است. امروزه جمعیت آنان به 000‘3 تن می‌رسد و بسیار پراکنده‌اند. افراد عشیره گذشته از روستای مظفریه (درحدود 200 خانوار) که مرکز استقرار آنان به شمار می‌آید، در روستاهای سماعینی، موران، امُّ‌الطُّمَیر، غِزلان، ملیحان، کوت عبدالله، کوت سیّدصالح، ابودِبّسِ، کوتُ‌العُمَیره، کریشان، سن، خَزامی و برخی نیز در شهرهای رامهرمز، رامشیر و شادگان زندگی می‌کنند و اغلب به کارگری و کشاورزی مشغولند.
عشیره آل بوکرد به بخشهای زیر تقسیم شده است: 1. آلبوحسین؛ 2. بیت احمد (حاجی کریم)؛ 3. کاید حسین (بن‌منیشدبن‌عباس خان)؛ 4. البوسلمان (غضبان‌بن‌عبد علی‌بن‌حج ولی عثمان)؛ 5. آلورضا (بیت مُطَیربن‌جمشید).
مآخذ: تحقیقات محلی نویسنده در اردیبهشت 1366ش؛ نیز:

Field, Henry, Contribution to the Anthropology of Iran, New York, 1968; Lorimer, A.G., Gazetteer of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia, Calcutta, 1908; II B, PP. 1042-43.
کاظم برگ نیسی